Website van Alex Reuneker over taal, hardlopen, wielrennen en reizen

Van 'geskyped' tot 'fluitent' (Rowan in 't Veen)

Een tijdje geleden heb ik een aantal werkwoordspellingsopgaven geschreven en kortgeleden kreeg ik de eerste resultaten doorgestuurd. Bij die resultaten zaten er aantal tussen die wel heel erg in het oog sprongen.

Foto door Glenn Carstens-Peters op Unsplash

Foto door Glenn Carstens-Peters op Unsplash

Werkwoorden geleend uit het Engels bleken, hoewel ze bekendstaan als lastig, nóg moeilijker dan verwacht: managet werd maar in een helft van de gemaakte opdrachten goed gespeld en geskypet zelfs maar in dertig procent van de gevallen. Vooral de varianten met een -d aan het einde, zoals managed en geskyped, bleken populair, waarschijnlijk door het ‘Engelsere’ woordbeeld. Dat de gebiedende wijs een uitdaging is, was evenmin een verrassing: “Word toch eens volwassen” werd in nog geen zestig procent van de gevallen goed geschreven.

Dat bepaalde sterke werkwoorden lastig te vervoegen waren, was echter onverwacht voor mij; gelopen werd in maar zestig procent van de gegeven antwoorden goed gespeld en dat deed mij wel een beetje schrikken. Zelf zie ik ze namelijk als de makkelijkste werkwoordsvormen om te vervoegen voor moedertaalsprekers. Een duik in de antwoorden verraadde echter wat er aan de hand was. Hoewel vormen als geloopt en (zelfs) geloopd voorkwamen, had een aanzienlijk deel van de invullers in de zin ‘Ik kan er ook weinig aan doen dat het zo gelopen is’ het hulpwerkwoord is blijkbaar over het hoofd gezien en loopt ingevuld.

Het laatste wat ik nog wil benoemen, is het onvoltooid werkwoord, dat ook lastig bleek. In “Beleggers zullen de komende tijd dus nog niet fluitend naar de beurzen gaan.” werd in de helft van de gevallen een verkeerd antwoord gegeven. Een deel van de fouten betrof de vorm fluitent. Misschien gaat dit mis omdat er op school veel minder aandacht besteed wordt aan dit soort vervoegingen? Ik ben er niet zeker van, maar interessant is het zeker!

Geschreven door Rowan in 't Veen.

'Vind je moeder dat ook?': Tussen jij en jouw op Neerlandistiek

Wat leuk! Marc van Oostendorp schreef een bericht op Neerlandistiek over het onderzoek dat Mette Rebel en ik deden naar de spelling van homofone werkwoorden voor 'je' ('Vind je dat ook?' vs 'Vindt je moeder dat ook?', dat onlangs gepubliceerd werd het Dutch Journal of Applied Linguistics (DuJAL).

'Vind je moeder dat ook?': Tussen jij en jouw op Neerlandistiek

'Vind je moeder dat ook?': Tussen jij en jouw op Neerlandistiek

Lees er meer over op Neerlandistiek, in deze post op dit weblog of natuurlijk in DuJAL zelf (open access).

Verschenen in Tekstblad: Welke spelfouten maken zelfs ervaren schrijvers?

Vandaag verscheen het artikel 'Welke spelfouten maken zelfs ervaren schrijvers?' dat ik schreef voor Tekstblad.

'Welke spelfouten maken zelfs ervaren schrijvers?' in Tekstblad

'Welke spelfouten maken zelfs ervaren schrijvers?' in Tekstblad (dank aan Ronny Boogaart voor de foto)

Word lid of wordt lid? Verhuist of verhuisd? Ik stres of ik stress? En hoe schrijf je de verleden tijd van leasen? Onderzoek laat zien dat fouten in de werkwoordspelling onder andere veroorzaakt worden door homofone (gelijkklinkende) werkwoordsvormen en door tijdsdruk. Niet alleen mensen die spelling überhaupt moeilijk vinden maken ze; ook voor ervaren taalgebruikers liggen ze op de loer, zeker wanneer de deadlines naderen.

Voor dit artikel zocht ik uit welke fouten in de werkwoordspelling ervaren schrijvers het meest maken. Met andere woorden: waar moet je als ervaren speller op letten? Zie Tekstblad voor het antwoord in de vorm van een top drie met toelichting, een aantal concrete schrijftips en een quizje om te kijken hoe je zelf scoort!

Erratum: op pagina 21 staat onder aan de middelste kolom 'passte' als voorbeeld van een voltooid deelwoord, maar dat had 'gepasst' moeten zijn.

Binnenkort in Tekstblad: Welke spelfouten maken zelfs ervaren schrijvers?

Binnenkort, zo na de zomer, verschijnt in het aankomende nummer van Tekstblad een nieuw artikel dat ik schreef op basis van (uiteraard anonieme) Gespeld-data: 'Welke spelfouten maken zelfs ervaren schrijvers?' Hieronder vind je alvast de inleiding.

Word lid of wordt lid? Verhuist of verhuisd? Ik stres of ik stress? En hoe schrijf je de verleden tijd van leasen? Onderzoek laat zien dat fouten in de werkwoordspelling onder andere veroorzaakt worden door homofone (gelijkklinkende) werkwoordsvormen en door tijdsdruk. Niet alleen mensen die spelling überhaupt moeilijk vinden maken ze; ook voor ervaren taalgebruikers liggen ze op de loer, zeker wanneer de deadlines naderen. Waar moet je als ervaren speller op letten?

Logo van Tekstblad

Zie ook de website van Tekstblad.

Geshadowband

Het blijft lastig, Engelse werkwoorden in het Nederlands vervoegen en spellen. Binnenkort verschijnt er een artikel over in Tekstblad, waarin ik laat zien hoe dit soort werkwoorden zelfs bij zeer ervaren schrijvers problemen opleveren – vervoegingen van leenwerkwoorden in de verleden, voltooide en tegenwoordige tijd bezetten zelfs de gehele top 3.

Vandaag gaf de NRC, in het (lezenswaardige) artikel Gruwelijke tijdlijnen: waarom gaat extreem geweld zo vaak viraal?, een mooie illustratie van het woord shadowbannen, waarvan ik eerlijk gezegd nog nooit had gehoord.

enter image description here

De betekenis wordt me door de korte uitleg in de zin erna ook niet helemaal duidelijk, maar gelukkig biedt de onderstaande uitleg op deze Wikipedia-pagina uitkomst.

De Engelse termen shadowban, shadowbanning, ghostbanning, comment ghosting of range throttling verwijzen naar de volledige of gedeeltelijke blokkering van een gebruiker, of diens inhoud, van een online gemeenschap op een manier, dat de gebruiker niet onmiddellijk weet dat deze is geblokkeerd.

Nu dan de spelling. De stam van shadowbannen is shadowban en als je de stam, die eindigt op een stemhebbende klank (de n zit niet in 't kofschip'), gebruikt bij het spellen, krijg je geshadowband – niet geshadowbanned. Hoewel shadowbannen niet in de officiële woordenlijst staat, staat bannen daar wel in en daarvoor geldt uiteraard hetzelfde. Het onnodig toevoegen van een e beschreef ik al eerder in het artikel Engelse leenwerkwoorden en de invloed van stameinde en werkwoordstijd op spelfouten in Tijdschrift voor Taalbeheersing 46(1). Het komt best vaak voor, waarschijnlijk omdat het er 'beter' (lees 'Engelser') uitziet.

Overigens blijkt dit niet de eerste keer te zijn dat dit werkwoord in deze spelling voorkomt in de NRC. Toen ik zojuist even de online versie opzocht, zag ik het onderstaande.

enter image description here

Het incorrecte 'geshadowbanned' komt driemaal voor.

Voor wie denkt 'ja, maar hoe vaak komt het voor in de correcte spelling?': niet, zoals je hieronder kunt zien. Ook andere tijden waarbij deze kwestie speelt (shadowbande, bijvoorbeeld) vond ik niet.

enter image description here

Het correcte 'geshadowband' komt niet voor.

Pagina 1 of 3