Weblog van Alex Reuneker over taal, hardlopen, wielrennen en reizen

Home » Taal & Literatuur

Taal & Literatuur

Posts over taal en literatuur

Geshadowband

— Posted in Taal & Literatuur by

Het blijft lastig, Engelse werkwoorden in het Nederlands vervoegen en spellen. Binnenkort verschijnt er een artikel over in Tekstblad, waarin ik laat zien hoe dit soort werkwoorden zelfs bij zeer ervaren schrijvers problemen opleveren – vervoegingen van leenwerkwoorden in de verleden, voltooide en tegenwoordige tijd bezetten zelfs de gehele top 3.

Vandaag gaf de NRC, in het (lezenswaardige) artikel Gruwelijke tijdlijnen: waarom gaat extreem geweld zo vaak viraal?, een mooie illustratie van het woord shadowbannen, waarvan ik eerlijk gezegd nog nooit had gehoord.

enter image description here

De betekenis wordt me door de korte uitleg in de zin erna ook niet helemaal duidelijk, maar gelukkig biedt de onderstaande uitleg op deze Wikipedia-pagina uitkomst.

De Engelse termen shadowban, shadowbanning, ghostbanning, comment ghosting of range throttling verwijzen naar de volledige of gedeeltelijke blokkering van een gebruiker, of diens inhoud, van een online gemeenschap op een manier, dat de gebruiker niet onmiddellijk weet dat deze is geblokkeerd.

Nu dan de spelling. De stam van shadowbannen is shadowban en als je de stam, die eindigt op een stemhebbende klank (de n zit niet in 't kofschip'), gebruikt bij het spellen, krijg je geshadowband – niet geshadowbanned. Hoewel shadowbannen niet in de officiële woordenlijst staat, staat bannen daar wel in en daarvoor geldt uiteraard hetzelfde. Het onnodig toevoegen van een e beschreef ik al eerder in het artikel Engelse leenwerkwoorden en de invloed van stameinde en werkwoordstijd op spelfouten in Tijdschrift voor Taalbeheersing 46(1). Het komt best vaak voor, waarschijnlijk omdat het er 'beter' (lees 'Engelser') uitziet.

Overigens blijkt dit niet de eerste keer te zijn dat dit werkwoord in deze spelling voorkomt in de NRC. Toen ik zojuist even de online versie opzocht, zag ik het onderstaande.

enter image description here

Het incorrecte 'geshadowbanned' komt driemaal voor.

Voor wie denkt 'ja, maar hoe vaak komt het voor in de correcte spelling?': niet, zoals je hieronder kunt zien. Ook andere tijden waarbij deze kwestie speelt (shadowbande, bijvoorbeeld) vond ik niet.

enter image description here

Het correcte 'geshadowband' komt niet voor.

'From clue to culprit: epistemic conditionals in detective fiction' at ECA 2025, Warsaw

— Posted in Taal & Literatuur by

In September 2025, at the 5th European Conference on Argumentation (ECA), I will present a corpus study on reasoning with conditionals by detectives, entitled From clue to culprit: epistemic conditionals in detective fiction. The conference is hosted by the Warsaw University of Technology, Faculty of Administration and Social Sciences. Below you'll find the abstract. Hope to see you all there!

enter image description here

Abstract 'From clue to culprit: epistemic conditionals in detective fiction'

Control-f'en

— Posted in Taal & Literatuur by

Laatst bracht een van mijn twee student-assistenten het werkwoord control-f'en op. Hoe spel je dat eigenlijk?

Eerst maar even de betekenis: het werkwoord control-f'en duidt het indrukken van twee toetsen op je toetsenbord aan, control en f (...), waarmee je kunt zoeken in een document of op een webpagina.

enter image description here

Foto door Paul Zoetemeijer on Unsplash.

Dan de vervoeging; het werkwoord staat niet in de officiële woordenlijst op https://www.woordenlijst.org, maar het lijkt me dat het werkwoord als volgt wordt vervoegd: ik control-f, * jij/hij/zij control-f’t*, zij control-f'en, wij hebben gecontrol-f’t. Na afkortingen in werkwoorden, zoals in sms’en en cc'en, komt een apostrof en dus ook na de f van control-f'en, waarin de f immers voor find staat. Een koppelteken tussen ge- en control lijkt me niet nodig, zoals dat wel geschreven wordt bij ge-sms’t en ge-cc’t, maar daarin is het grondwoord een afkorting. Control-f'en lijkt daarmee meer op een werkwoord als copy-pasten, waarbij je gecopy-pastet en niet ge-copy-pastet schrijft.

Kleine updates voor de chikwadraatcalculator

— Posted in Taal & Literatuur by

De chikwadraattoetscalculator heeft een paar kleine updates ondergaan.

  • 15-4-2025: De resultatentabel wordt omgezet naar ASCII-formaat en meegekopieerd met de rapportage.
  • 12-4-2025: Een p-waarde lager dan 0.001 wordt, conform APA, als p < 0.001 gerapporteerd. Ook is er een knop toegevoegd om voorbeeldwaarden in te voeren.

enter image description here

Naast de nette HTML-tabel nu ook een te kopiëren tabel in platte tekst (ASCII).

Je kunt de chikwadraatcalculator eenvoudig gebruiken op https://www.reuneker.nl/chi.

Neerlandistiekdagen 2025: homofone werkwoorden voor gereduceerd voornaamwoord 'je'

— Posted in Taal & Literatuur by

Aanstaande donderdag en vrijdag, 3 en 4 april 2025, vinden de Neerlandistiekdagen plaats aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Daar presenteren mijn student-assistent Mette Rebel en ik de resultaten van een door Digital Humanities gefinancierd onderzoek naar spelfouten bij homofone werkwoorden voor het gereduceerd bezittelijk en persoonlijk voornaamwoord je; kort gezegd het verschil tussen 'Word je piloot?' en 'Wordt je broer piloot?' Hieronder vind je het abstract.

Hoewel de regels betrekkelijk simpel zijn, blijft werkwoordspelling voor velen een worsteling (Sandra, Frisson & Daems, 1999). Leerlingen en studenten presteren ondermaats en ook docenten in zowel het basis- als voortgezet onderwijs hebben de spellingregels niet genoeg in de vingers, hoewel deze groepen het erover eens zijn dat correcte grammatica en spelling van belang zijn (Coppen, 2009, p. 236). Volgens Borsten en Jongenelen (2012) neemt het aantal spelfouten bij werkwoorden weliswaar af naargelang het schoolniveau stijgt, maar blijft de spelling van homofone werkwoorden voor het gereduceerde voornaamwoord je, ook bij de beste spellers uit 6 vwo, een probleemcategorie. Het voornaamwoord je kan in deze zinnen immers de zwakke vorm van zowel het persoonlijk voornaamwoord jij zijn (‘Wellicht word je/jij piloot’), als van het bezittelijke voornaamwoord jouw (‘Wellicht wordt je/jouw broer piloot’; zie ook Odijk, 2003, pp. 16-18), met een verschil in spelling tot gevolg.

In deze bijdrage onderzoeken we dit nog weinig empirisch benaderde probleem aan de hand van twee vragen. De eerste vraag is in hoeverre er een associatie bestaat tussen spelfouten in homofone werkwoorden en de twee functies van het gereduceerd voornaamwoord je. De tweede vraag luidt in hoeverre er een correlatie bestaat tussen leerjaar en aantal gemaakte spelfouten bij dit verschijnsel. Daartoe vergeleken we in een grootschalige data-analyse (zie ook Reuneker & Dunning, 2023; Reuneker, 2024) de werkwoordspelling van leerlingen. Homofone werkwoorden die voorafgaan aan je blijken inderdaad een probleemcategorie. Op basis van de beschikbare literatuur en een kwantitatieve analyse trekken we een conclusie en formuleren we concrete aanbevelingen voor taaladviesdienst en -onderwijs.

Zie het gehele abstract inclusief referenties op https://www.reuneker.nl/files/papers/rebel_reuneker_neerlandistiekdagen_2025.pdf.

Wellicht tot donderdag en vrijdag bij de Neerlandistiekdagen!

Pagina 1 of 8